10 voordelen van een warmtepomp

Het duurzame alternatief voor de gasketel.

De warmtepomp wint steeds verder aan populariteit. Maar waarom is dat eigenlijk? Wat zijn de voordelen van zo’n warmtepomp? In deze blog vertellen we u wat de 10 grootste voordelen zijn van een warmtepomp.

Inhoudsopgave

1. U verbruikt aanzienlijk minder energie
2. Reduceert de CO₂ uitstoot
3. Waardevermeerdering van uw huis
4. Subsidie = verlaging van investering
5. Zonne-energie
6. Toekomstgericht - geen gas meer
7. Grote verbouwing vaak niet nodig
8. Bediening mogelijk via wifi
9. Naast verwarmen ook koelen
10.Terugverdientijd

 

Een goed alternatief voor de gasketel, is de lucht/water warmtepomp. Deze warmtepomp verwarmt water om middels vloerverwarming of laag temperatuur radiatoren uw huis te verwamen. Daarnaast wordt er door de warmtepomp in een boiler water verwarmt om comfortabel te kunnen douchen en huishoudelijk gebruik. Het grootste gedeelte van de warmte, zo'n 80%, wordt onttrokken aan de buitenlucht, de overige 20% komt uit het stopcontact en voedt de wamtepomp. Ook deze energie krijgt u terug in warmte. Voor 1 kwh aan elektra krijgt u dus 5 kWh warmte terug!  Een lucht/waterwarmtepomp bestaat uit een buitendeel welke energie onttrekt aan de buitenlucht, en een binnendeel die de warmte afstaat aan het water om uw huis of sanitair water te verwarmen.

We gaan het dus hebben over:

Wat zijn de 10 voordelen van de lucht/water warmtepomp. Per onderwerp vindt u, indien van toepassing, handige linkjes naar artikelen over het desbetreffende onderwerp.

Top 10 voordelen lucht/water warmtepomp

10 voordelen van een warmtepomp 

1.

Bespaar met een warmtepomp

U verbruikt minder energie

Een gemiddeld 4 persoons huishouden dat ongeveer 1.600 m3 aan aardgas gebruikt zal met de huidige energieprijzen ongeveer € 650,- per jaar besparen op de stookkosten, mits men zich volledig af laat sluiten van het gas. Hierin is meegewogen de meerkosten voor elektrisch koken en de additionele elektrische energie die de warmtpomp gebruikt om de boiler legionella vrij te houden.  UIteraard is het zo dat hoe meer of minder iemand gebruikt hoe groter of kleiner de besparing zal zijn. Dit is niet linear te vergelijken, omdat het wegvallen van de vastrechtkosten op gas een wezenlijk deel van besparing is.

De stroom die een warmtepomp nodig heeft, kan ook via de zon of wind energie worden opgewekt. Hierdoor gaat uw energierekening nog verder naar beneden.

Wat is een warmtepomp?

Financieel Besparen op stookkosten met een warmtepomp


2.

Warmtepomp is duurzaam

Minder belastend voor het milieu

Een lucht/water warmtepomp stoot geen CO₂ uit en verbrand geen fossiele brandstoffen in tegenstelling tot een conventionele op gas gestookte Cv-ketel. Als de elektriciteit waarop de warmtepomp draait volledig duurzaam wordt opgewekt middels zon of wind energie is de warmtepomp 100% CO₂ neutraal. Echter is dit vaak niet het geval en maken we nog vaak gebruik van grijze stroom waarbij er wel CO₂ uitstoot is geweest om deze te produceren, helaas nog maar al te vaak door kolen centrales, maar het goede nieuws is dat onze stroom steeds groener wordt.  We mogen volgens het RVO tegenwoordig rekenen met een centraal opwekkingsrendement van 43% en in 2020 zelfs met 60%. Dit is echter nog steeds fors lager als het gemiddelde ketel rendement van 90%. De grote winst zit hem in het seizoensrendement (SCOP) van de warmtepomp, dit ligt rond de 500%. Nu is het ook weer niet zo dat je dit zomaar op elkaar kunt delen, de CO₂ uitstoot bij de verbranding van schoon gas is weer aanzienlijk lager als bij de verbanding van afval, kolen en gas voor de productie van elektra. De overheid heeft hiervoor middels het RVO Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland een uniforme maat voor opgesteld. Wanneer we alle gegevens bij elkaar nemen, dan reduceert een warmteomp die gebruik maakt van grijze stroom tot 50% op de CO₂ uitstoot t.o.v. de Cv ketel. Echter hoe groener de stroom die opgewekt wordt en hoe meer uw verbruik ondersteunt wordt met zonnepanelen, hoe groter de reductie in CO₂ uitstoot wordt.

De warmte die de warmtepomp produceert wordt voor het  grootste gedeelte, zo'n 80%, onttrokken aan de buitenlucht. De overige 20% komt uit het stopcontact en voedt de wamtepomp. Ook deze energie krijgt u terug in warmte. Voor 1 kWh aan elektra krijgt u dus 5 kWh warmte terug!  Een lucht/water warmtepomp bestaat uit een buitendeel welke energie onttrekt aan de buitenlucht en een binnendeel die de warmte afstaat aan het water om uw huis of sanitair water te verwarmen.  

Bij warmtepompen wordt het rendement uitgedrukt in COP of beter nog SCOP Seasonal Coefficient of Performance. Dit kunt u ook seizoensrendement noemen, want dit is het gemiddelde rendement dat een warmtepomp maakt over het gehele jaar heen genomen in een bepaald gebied. Bij moderne lucht/water warmtepompen ligt het seizoensrendement voor verwarmen met lage afgifte temperaturen op 500% of hoger, voor sanitair warm tapwater is dit ongeveer 300%.

Indien men bij de warmtepomp gebruik maakt van grijze stroom dan verminderd de CO₂ uitstoot met 90 kg per jaar per 100m3 aardgas.

Hoe werkt een warmtepomp

Warmtepomp is duurzaam


3.

Warmtepomp is waardeverhogend

Waardevermeerdering van uw huis

We zijn op weg naar een gasloze toekomst. Een huis dat over enkele jaren nog gas verbruikt zal dan gedateerd zijn en dat zal een direct gevolg hebben op de waarde.

Bij toepassing van een warmtepomp zal het energielabel van uw huis (of bedrijfspand) 1 tot 2 stappen verbeteren. Ook dit  heeft een gunstige uitwerking op de waarde van uw huis. Een lucht/water warmtepomp verdient zich daardoor dubbel terug. U geniet namelijk ook van lagere maandlasten dankzij lagere energiekosten.

Bij huizen met een goed energielabel is de verkooptijd doorgaans korter. Bron: www.energielabel.nl

Voor kantoorpanden geldt dat het energielabel minimaal C moet zijn vanaf 2023. Met een warmtepomp is dit eenvoudig te realiseren. Meer hierover vindt u hier. 

Kantoor label C in 2023

Warmtepomp zorgt voor gunstiger energielabel


4.

Warmtepomp subsidie

Subsidie = verlaging van investering

De ISDE subsidie voor particulieren op warmtepompen is afhankelijk van de capaciteit en varieert tussen de € 1.700 tot € 5.300,-. De EIA subsidie is voor bedrijven en betekent tot 13,5% voordeel.

Bij nieuwbouw zijn er wel additionele voorwaarden, zo moet de nieuw te bouwen woning ook zonder de warmtepomp voldoen aan de EPC norm. Als dit niet het geval is, stelt de overheid zich op het standpunt dat men al een beloning heeft gehad in het behalen van de EPC norm. Als men extra investeert en alsnog een warmtepomp aanschaft wordt de subsidie wel verstrekt. Een heel redelijk standpunt om Nederland duurzaam te krijgen en de CO₂ uitstoot te veminderen.

Dankzij ISDE is de investering lager, waardoor de terugverdientijd ook verlaagd wordt. In het geval van bestaande bouw is deze terugverdientijd realiseerbaar binnen 11 jaar en bij nieuwbouw 5 jaar t.o.v. een gasketel. Wij rekenen graag uit wat voor u de terugverdientijd is. De hybride warmtepomp, een combinatie van een gasgestookte CV ketel en een warmtepomp, komt niet meer in aanmerking voor deze subsidie. Mede daarom zullen we deze warmtepomp dan ook niet adviseren.

Meer informatie en welke warmtepompen in aanmerking komen voor subsidie kunt u vinden op de website voor de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland: http://www.rvo.nl/subsidies-regelingen/investeringssubsidie-duurzame-energie/voor-welke-apparaten/warmtepompen

Voor bedrijven is er de Energie-Investeringsaftrek, of kortweg EIA. Deze overheidssubsidie stimuleert duurzaam ondernemen en is alleen voor bedrijven die daadwerkelijk winst maken. Non-profit organisaties kunnen zich beter wenden tot de ISDE subsidie. Bij de EIA kan de fiscale aftrek oplopen tot 55,5% van de investeringskosten, naast de gebruikelijke afschrijving. De gemiddelde besparing is 13,5%. Bij Klimaatexpert.com berekenen we graag op voorhand uit wat voor soort warmtepomp u nodig heeft en hoeveel subsidie u hiervoor krijgt. Voor meer informatie over de subsidie zelf kunt u kijken op: http://www.rvo.nl/subsidies-regelingen/energie-investeringsaftrek-eia

Op deze pagina vindt u alles wat u moeten weten over warmtepompen en subsidie: 

Meer informatie over subsidie

Subsidie warmtepomp


5.

Zonnepanelen en zonneboiler

Zonne-energie

In combinatie met zonne-energie is het mogelijk om uw huis en sanitair warmtapwater geheel CO₂ en energie neutraal te verwarmen.

Een slimme manier om naast een warmtepomp extra te besparen is het gebruik van zonne-energie. Afhankelijk van uw situatie, kunt u tot volledig energieneutraal uw huis verwarmen en over warm tapwater beschikken. Op het gebied van zonne-energie zijn er twee opties, zonnepanelen of een zonneboiler. Hieronder leggen we de verschillen voor u uit.

Zonnepanelen

Een zonnepaneel wordt ook wel een PV-paneel genoemd, wat een afkorting is voor fotovoltaïsch paneel (Photovaltaic Cell). Deze panelen wekken elektriciteit op.

Op dit moment is de gemiddelde opbrengst van een 300 Wp zonnepaneel ongeveer € 53,- per jaar. Wordt de elekticiteit echter gebruikt om de warmtepomp te voeden en de gasrekening drastisch te verlagen, dan is de opbrengst van het zonnepaneel in één keer € 84,- per jaar. Men moet dan wel investeren in de warmtepomp en zonnepanelen, en de salderingsregeling moet van kracht zijn.

Zonneboiler

Deze panelen wekken warm water op in plaats van elektriciteit. Om een vergissing te voorkomen, de benaming kan afwijken. Een zonneboiler wordt namelijk ook wel zonnecollector of een warmwaterplaat genoemd, maar hiermee wordt hetzelfde bedoeld. Een zonnecollector is het deel dat op het dak ligt, de zonneboiler is de combinatie van het buffervat en de zonnecollector/warmwaterplaat.

Het warme water kunt u inzetten als warm tapwater in de badkamer of in de keuken, of voor gebruik in radiatoren of vloerverwarming voor het verwarmen van uw huis. De lucht/water warmtepomp hoeft dan minder vaak aan en hoeft alleen bij te springen als de vraag groter is dan dat er zon schijnt. Ook in combinatie met een zonneboiler kan er warm water gebufferd worden als de zon schijnt. De zonneboiler komt in aanmerking voor de InvesteringsSubsidie Duurzame Energie (ISDE), zonnepanelen niet.

Realiseert u zich wel dat bij zonnecollectoren verreweg de grootste productie van warm water plaatsvindt tussen april en september, op het moment dat uw warmtebehoefte zeer klein en zich meestal beperkt tot de behoefte van warmtapwater. Maak daarom dit soort systemen niet groter dan de dagelijkse behoefte aan warm tapwater in de zomer. 

Meer informatie over zonne-energie

Zonnepanelen warmtepomp


6.

Warmtepomp is verwarmen zonder gas

Toekomstgericht - geen gas meer

Bij toepassing van een warmtepomp wordt u volledig in uw warmtebehoefte voorzien voor zowel het verwarmen van de woning als sanitair warm water. U kunt dus van gas los en kunt de gas aansluiting achterwege laten of laten verwijderen. Een groot deel van de kostenbesparing zijn ook de vastrecht kosten die wegvallen.

Het verbranden van fossiele brandstoffen genereeert CO₂ uitstoot. Daarnaast hebben we in Noord Nederland aanvullende problemen tengevolge van de winning van aardgas en raakt dit op termijn ook op.

Een warmtepomp werkt op elektriciteit dat steeds duurzamer wordt opgewekt door zonnepanelen en windenergie, echter de grijze stroom die we gebruiken wordt ook geproduccerd op een wijze waar CO₂ bij vrijkomt.

Een goede ketel heeft een gemiddeld rendement van ongeveer 90%. Een warmtepomp heeft een SCOP (seizoensrendement) van wel 500 %, dit is 5x zoveel dan een ketel waardoor de CO₂ uitstoot ook bij gebruik van grijze stroom tot wel 50% wordt gereduceerd. Wanneer de warmtepomp wordt gevoed door groene energie, dan kan de uitstoot tot nul worden gereduceerd.

All electric. Een term die u steeds vaker hoort. De overheid stimuleert het gebruik van duurzaam opgewekte elektriciteit, met als doel om in 2050 in heel Nederland vrij van aardgas te zijn.

De aansluitplicht voor gas is inmiddels komen te vervallen. Voor nieuwe wijken wordt dus gebruik gemaakt van alternatieven om het huis te verwarmen. Een collectieve verwarming of een warmtenet is een van de mogelijkheden, de aansluitkosten zijn echter hoog. Op een bestaand netwerk zijn hier vaste tarieven voor en op een nieuw netwerk is er geen limiet. U betaalt voor het aansluiten, het huren van een aansluitset, bemeteringskosten en vastrecht. De prijs die u gaat betalen voor de warmte die u afneemt is afhankelijk van wat de monopolist die u beleverd. Houdt in gedachte dat in de toekomst de pijs van de warmte aan de gasprijs kan worden gekoppeld, dat naar verwachting fors duurder wordt. De grootse energiebehoefte die u heeft in uw woning is warmte. Met een warmtepomp kunt u dit compenseren met zonnepanelen die de warmtepomp voeden en uw energierekening kleiner maken. Wij zijn wel van mening dat warmtenetten erg zinvol zijn als er in de nabijheid veel restwarmte beschikbaar is. Het zal voor het milieu en het reduceren van de CO₂ uiterst zonde zijn deze warmte niet te gebruiken. 

Er is ook nog een mogelijkheid collectief gebruik te maken van aardwarmte. Uit een diepte van 2,5 km of meer halen we dan directe warmte om ons huis te verwarmen. Dit gaat dan via ons huis weer de atmosfeer in, dit wel zonder enige CO₂ uitstoot maar weer halen we energie uit de aardbol en gaat de atmosfeer in. Een lucht warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht, daar waar we de warmte ook aan verloren hebben. Luchtwarmtepompen maken direct gebruik van hernieuwbare energie, herstellen de energiebalans bij opstarten zonder tussen buffer. Een lucht warmtepomp koelt de buitenlucht, hoe mooi is dat als je een broeikaseffect hebt.

Het beste alternatief voor een enkele gasketel, is een lucht/water warmtepomp. Deze warmtepomp werkt op elektriciteit en is eenvoudig te plaatsen. U bent niet meer afhankelijk van gas voor het verwarmen van uw huis. De besparing is nu al aanzienlijk, maar zal in de nabije toekomst alleen maar toenemen in verband met het blijven stijgen van de gasprijs.

Meer informatie over verwarmen zonder gas

Kosten vergeleken - Cv ketel en een warmtepomp

Verwarmen zonder gas


7.

Warmtepomp installeren

Grote verbouwing vaak niet nodig

Als uw huis voorzien is van vloerverwarming is het bijna altijd mogelijk, met wat kleine aanpassingen, gasloos te verwarmen en een warmtepomp toe te passen. Meestal kunt u gebruik blijven maken van de bestaande leidingen, radiatoren en/of vloerverwarming.

Wat veel mensen ten onrechte denken, is dat er een grote verbouwing nodig is voor het plaatsen van een warmtepomp. In een bestaand huis of gebouw kan een gasketel heel eenvoudig worden vervangen door een lucht/water warmtepomp. Door toepassing van een mengvat of open verdeler kan er gebruik gemaakt worden van de bestaande leidingen en radiatoren of vloerverwarming.  Een warmtepomp is voor warmtapwater te beperkt in capaciteit om als doorstroomtoestel te functioneren, het is daarom nodig een voorraad van 200 of 260 liter aan tapwater te voorzien in een goed geïsoleerde boiler. Hiervoor dient u ongeveer een halve m2 (60 x 70 cm) met een hoogte van 1,8 meter op te offeren in uw woning, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij uw douche.

Daar waar laag temperatuur warmtepompen, vanwege het afgiftesysteem of slecht geïsoleerd object niet mogelijk is, of bij monumentale panden, is er een mogelijkheid een hoog temepratuur warmtepomp toe te passen. Een hoogtemperatuur cascade luchtwarmtepomp kan ook bij -10 graden Celcius buiten, watertemperaturen van 80 graden Celcius maken. Deze hoog temperatuur warmtepomp is wel aanzienijk minder efficiënt  maar in combinatie met zonnepanelen wel interessant en biedt de mogelijk 100% CO₂ neutraal te kunnen verwarmen.  

Hoog temperatuur warmtepomp

Geen grote verbouwing bij warmtepomp 


8.

Warmtepomp Home Domotica

Bediening mogelijk via wifi

De moderne variant voor het verwarmen van uw huis of pand is een warmtepomp. Het bedienen van uw verwarming kan tegenwoordig ook moderner, namelijk op afstand met uw mobiele telefoon of tablet.

Veel warmtepompen ondersteunen WiFi-modules of hebben er zelfs een ingebouwd. Ook is het mogelijk om de warmtepomp aan het Home Domotica netwerk te koppelen.

Home Domotica staat voor het automatiseren van de elektrische apparaten bij u thuis. Zo is het mogelijk om vanaf de bank de lampen aan te zetten of te dimmen, de garagedeur te openen, de gordijnen te sluiten en ook de verwarming hoger of lager te zetten.

Bij Klimaatexpert.com kunnen we adviseren over Home Domotica oplossingen. Wanneer u alleen uw verwarming wilt bedienen met uw smartphone, kunnen wij u adviseren welke warmtepomp hier het best geschikt voor is.

Meer informatie over Home Domotica

Home Domotica warmtepomp


9.

Warmtepomp koelfunctie

Naast verwarmen ook koelen

De meeste warmtepompen kunnen ook koelen. Eigenlijk is dit heel eenvoudig, we keren het proces van de warmtepomp om. In de winter onttrekt de warmtepomp energie uit de buitenlucht en staat de warmte af in het huis. In de zomer onttrekken we warmte uit de woning en staan deze aan de buitenlucht af. Het principe van de warmtepomp is totaal niet nieuw, iedere airconditioner is een warmtepomp uw koelkast trouwens ook.

Waar in de winter de warmtepomp middels warm water via  vloerverwarming of raditaoren de woning verwarmt, kan in de zomer hetzelfde water gekoeld worden. In het geval van vloerverwarming wordt uw vloer dus gekoeld. Hoewel de koeling aangenaam is op een hete zomerdag, zijn er wel enkele kanttekeningen.

Bij vloerverwarming kunnen we het water niet lager dan 16 graden maken, omdat er anders condens op de vloer ontstaat. In de winter brengen wij met een watertemperatuur van 30 graden de ruimte op een temperatuur van 20 graden. Een temperatuurverschil van 10 K (Kelvin) tussen water en ruimte. In zomer willen we de ruimte 21 graden maken met een watertemperatuur van 16 graden, een temperatuurverschil van 5 graden. Dit betekent dat de capaciteit dan gehalveerd is. Vloerkoeling werkt en houdt de temperatuur laag. Is de ruimte inmiddels te warm en zet men dan de vloerkoeling aan, dan moet je wel 24 uur geduld hebben om het comfort te verbeteren. Een alternatief is het toepassen van fan-coil units, dit zijn radiatoren met een ventilator en een lekbak waarbij het condenswater wordt afgevoerd. De warmtepomp kan dan water met een temperatuur van 5 graden Celsius maken waarmee het systeem als een echte airconditioner kan werken.

Een water/water warmtepomp maakt gebruik van vrije koeling en is afhankelijk van de temperatuur van het grondwater of de bodem (latent). Koelen met lagere temperaturen is daarbij niet mogelijk. Een voordeel is wel dat er alleen maar pomp energie benodigd is, vaak is het zelfs zo dat koelen noodzakelijk is om de grondbron te herladen.

Vloerverwarming i.c.m. een warmtepomp

Lucht/Lucht Warmtepomp

warmtepomp koelen


10.

Warmtepomp investering

Terugverdientijd

De meerinvestering van een lucht/water warmtepomp is in een nieuwbouwproject gemiddeld met een jaar of 6 terug te verdienen, bij bestaande bouw is dit mits het huis geïsoleerd is, middels lage temperaturen verwarmt kan worden en de ketel aan vervanging toe is rond de 11 jaar. Over de levensduur van de warmtepomp heen zullen de totale kosten altijd lager zijn dan bij een gasgestookte installatie.

Bij nieuwbouw kan er vanaf de tekentafel al rekening gehouden worden met de komst van de warmtepomp. De kosten van het aanleggen van gas naar de woning, de gas infrastructuur in de woning en de aanschaf van de ketel kunnen achterwege worden gelaten. Daarnaast krijgt u subsidie op de warmtepomp. Zo is de meerinvestering t.o.v. de gasgestookte Cv-ketel zeer beperkt. Nieuwbouw woningen moeten voldoen aan een EPC norm en zijn derhalve zeer goed geïsoleerd en altijd geschikt voor laag temperatuur verwarming en dus een warmtepomp. Bij de bouw kan er direct comfortablele vloerverwarming worden toegepast en/of laag temperatuur radiatoren. In de regel is er kleine capaciteit lucht/water warmtepomp nodig waardoor de initiële investering ook weer lager is.

Bij bestaande bouw moet er al dan niet extra geïsoleerd worden, vloerverwarming aangelegd worden, de bestaande radiatoren worden voorzien van climaboosters of er moeten nieuwe laag temperatuur radiatoren worden opgehangen. Een alternatief in deze maatregelen is het nemen van een hoog temperatuur warmtepomp, die ook bij -10°C zijn werk doet.

De subsidie die u krijgt op de lucht/water warmtepompen maakt de toepassing interessant. Bij Klimaatexpert.com weten wij welke warmtepomp in aanmerking komt voor deze subsidie. Wat de exacte terugverdientijd is (verschilt per situatie) en kunnen wij op voorhand voor u uitrekenen.

Als Klimaatexpert blijven wij het bijzonder vinden waarom er bij een warmtepomp een terugverdientijd moet zijn.  Bij een nieuwe woning of verbouwing komt er doorgaans een dure nieuwe keuken in. Wat is hier de terugverdientijd van? Het belangrijkste wat we terugkrijgen voor de investering in de warmtepomp is een duurzame toekomst, minder CO₂ uitstoot, zodat we met zijn allen op onze prachtige planeet kunnen blijven leven!

Warmtepomp Financieren

Warmtepomp terugverdientijd


 Nog meer weten over de warmtepomp?

Warmtepomp overzichtspagina

Hier gaan we dieper in op de materie en leggen we u graag alles uit over een warmtepomp, zoals de verschillende soorten,
warmtepomp in combinatie met zonne-energie en nog veel meer.

Anderen bekeken ook:

POLL: Wat is het het belangrijkste in uw huis?
Een moderne televisie
Een droomkeuken
Verwarming en warm water
Een schitterende badkamer
Stem

"Een winkelpand werd maar niet verhuurd, totdat wij besloten het te verduurzamen. Klimaatexpert heeft ons perfect geadviseerd en de doelstellingen snel gerealiseerd."

Hugo Braaf, Ten Cate Bedrijfshuisvesting

"De mogelijkheden op het gebied van warmtepompen zijn zo divers, dat wij door de bomen het bos niet meer zagen. Klimaatexpert heeft ons adequaat geadviseerd en met een exploitatiebereking wisten we van te voren precies waar we aan toe waren. We zijn blij met het eindresultaat en onze energierekening!"

Kees van Poppelen, Harderwijk

"Vanwege het platte dak, waren hete zomernachten geen pretje in onze slaapkamers. We slapen nu weer heerlijk. Nooit geweten dat je met een airco ook energiezuinig kan verwarmen."

Bernadette Langehuijzen, Veenendaal

"In mijn enthousiasme, en met een behoorlijke dosis 'eigenwijsheid', en ook weinig begrijpend over de standaard bouwprocessen, ben ik aan de slag gegaan. Gelukkig heb ik een aantal mensen ontmoet die mij geholpen hebben met de realisatie van een energie neutraal gebouw." 

Mike Lubbersen, Grayle, leverancier van zonne-energiesystemen

"Dankzij Klimaatexpert is het energielabel van ons kantoorgebouw verbeterd en zijn onze lasten verminderd dankzij een lager energieverbruik."

Marcel Spierings, KSR